Tematem drugiego odcinka naszego programu jest sałatka grecka. Poznasz jej historię, przepis oraz prawidłowy sposób jej jedzenia.
Sałatka grecka jest jednym z najbardziej rozpoznawanych dań kuchni greckiej i jedną z najbardziej znanych sałatek na świecie. Grekom kojarzy się z latem, morzem, tawerną, wakacjami.
Historia sałatki greckiej
Pomidory w Grecji pojawiły się w XIX wieku, ale dopiero pod koniec tego wieku Grecy zaczęli częściej wykorzystywać je w swojej kuchni. Wcześniej pomidory jedli rolnicy, którzy zabierali je wraz z ogórkami, cebulą, serem feta i kawałkiem chleba ze sobą na pole jako obiad. Nie było to danie w formie sałatki, tylko zabierali ze sobą całe warzywa i podczas jedzenia odgryzali po kawałku każdego warzywa i zagryzali chlebem. Były to warzywa łatwo dostępne i bardzo powszechne na wioskach i stanowiły podstawę kuchni wiejskiej.
W pewnym momencie mieszczanie zapragnęli dodać trochę folkloru do swojej kuchni, więc podpatrzyli, co je ludność wiejska. Wykorzystali te same składniki, pokroili je, polali oliwą i w ten sposób powstała sałatka, która w Grecji nosi nazwę wiejskiej, po grecku horiatiki, a na świecie jest znana jako Greek salad, czyli sałatka grecka.
Istnieje też inna wersja powstania tej sałatki. Podobno, w latach 60 i 70 XX wieku w tawernach w dzielnicy Plaka w Atenach popularna była sałatka z pomidora i ogórka, na którą była z góry narzucona cena. Chcąc zwiększyć swoje zarobki, właściciele tawern zaczęli dodawać do tej sałatki ser feta i inne warzywa i dzięki temu mogli podwyższyć cenę sałatki. Nazwali ją horiatiki ponieważ przypominała im smaki, które znali ze swojej wioski.
Przepis na sałatkę grecką
Z czego składa się prawdziwa sałatka grecka?
Pomidory, ogórek, zielona papryka, czerwona cebula, czarne oliwki, ser feta, oregano i oczywiście oliwa. Pomidory kroimy na duże kawałki, ogórka w grube plastry, paprykę w średniej grubości paski, a cebulę w cienkie krążki. Następnie doprawiamy solą i pieprzem, posypujemy oregano i polewamy oliwą. Na wierzch układamy gruby plaster sera feta. Te składniki to podstawowe składniki sałatki greckiej, takiej jaką spotkamy w całej Grecji, natomiast w niektórych częściach Grecji dodaje się też kapary, polewa octem lub cytryną, a fetę posypuje się słodką papryką w proszku. Pieprz natomiast nie jest głównym składnikiem sałatki, można go dodać do smaku jeśli chcecie.
Jak widzicie w sałatce greckiej nie występuje zielona sałata czy inne warzywa, jak to często bywa w Polsce, jedynie składniki o które wymieniłyśmy wcześniej. I jeszcze jedno: żeby można było mówić o prawdziwej sałatce greckiej to trzeba do niej dodać prawdziwej greckiej fety i dobrej jakości oliwę.
Jak je się sałatkę?
Przejdźmy do tego, jak się je sałatkę. Sałatkę podaje się na początku jako przystawkę, stawia się na środku stołu, żeby każdy mógł do niej łatwo sięgnąć. Wśród Greków panuje zwyczaj, że sałatkę je się z jednej miski bez nakładania na swój talerz. Turystom może się to wydawać niekulturalne i niehigieniczne, ale taki jest grecki zwyczaj.
Jest też inny powód, dlaczego nie warto nakładać sałatkę na swój talerz. Ponieważ cały olej, którym została polana sałatka, znajduje się w misce, w której została podana. Olej miesza się z sokiem z pomidorów i przyprawami, tworząc swego rodzaju sos, w którym macza się chleb. Do sałatki podaje się chleb pokrojony na grube plastry, łamie się go rękami, a następnie macza w tym oleju, jak zobaczycie na poniższym filmiku.
Jeśli chcecie jeść sałatkę zgodnie z zasadami savoir vivre możecie ułamać kawałek chleba, nabić go na widelec i wtedy zamoczyć w oleju.
Maczanie chleba w oleju jest ważnym punktem jedzenia sałatki greckiej i ma nawet swoją nazwę. Mówi sią na to papara (w języku potocznym) lub bardziej elegancko ladobuki. Tak na marginesie Grecy lubią maczać chleb w każdym sosie czy oleju, który pozostał na talerzu. Obojętnie czy zjedli makaron z sosem czy np. tzatziki, to użyją chleba, żeby zebrać pozostały sos z talerza.
Turyści zazwyczaj nie znają rytuału maczania chleba w oleju sałatki i może im się to wydać dziwne. Ponadto, często turyści zamawiają sałatkę jako główne danie, czyli każdy zamawia osobną sałatkę dla siebie.
A teraz taka wskazówka dla turystów – po cenie sałatki możecie poznać, czy dana restauracja lub tawerna jest droga czy nie. Jeśli sałatka grecka kosztuje powyżej 5 euro to znaczy, że jest drogo. W bardzo turystycznych miejscach sałatka zazwyczaj kosztuje ok. 6-7 euro, natomiast w lokalnych tawernach w których jedzą Grecy, koszt sałatki to zazwyczaj do 5 euro.
Na koniec jeszcze dodam taką informację na temat wyrażenia sałatka po grecku w języku polskim. Więc zwrot sałatka po grecku w odniesieniu do sałatki greckiej jest niepoprawny. Można go używać jako nazwy własnej, ale nie jako nazwy tej konkretnej sałatki. Poprawna nazwa to właśnie sałatka grecka.
Smacznego!
Cały odcinek możesz zobaczyć poniżej:
Grecja to mój dom. Mimo, że urodziłam się w Polsce, to wychowałam się w Atenach i nie wyobrażam sobie innego miejsca do życia. Jest to piękne miasto, które skrywa wiele uroczych zakątków i tajemnic nie wszystkim znanych, a którymi chętnie się z Wami podzielę.
